Charlotte Huisman berichtte op 17 april 2016 in De Volkskrant over het plan van de Gemeente Amersfoort om jonge ouders relatiecursussen aan te bieden. Nu de huizenverkoop in de VINEX-wijk Vathorst weer aantrekt stijgt het aantal scheidingen onrustbarend. De wijk kent 1500 zogenaamde bankslapers. Dat maakt 1500 paren die om financiële redenen nog niet uit elkaar kunnen. Als het om het aantal scheidingen gaat is de economie is altijd een voorwaardelijke factor geweest.

Dat scheiden voor kinderen altijd een ramp is zal duidelijk zijn. Het komt niet zo vaak voor dat jij als kind in je eigen huis mag blijven wonen en je ouders, die zo nodig uit elkaar moeten, om de week bij jou komen wonen. Dat zou al een ingrijpende verstoring van je kinderlijk bestaan zijn, maar in veruit de meeste gevallen zadelen je liefhebbende ouders jou op met het gesjouw van het ene pand naar het andere. Met het co-ouderschap, dat nu standaard op een scheiding volgt, en het verplichte ouderschapsplan, dat sinds 1999 moet worden opgesteld, gaat het minder voorspoedig dan we hadden gehoopt. De bewierookte ex-ombudsman kwalificeerde de vechtscheiding als kindermishandeling. En hoewel ’s lands echtscheidingsexpert Ed Spruijt al decennia roept dat het de onophoudelijke ruzie tussen ouders is die bij de kinderen veruit de meeste schade aanricht, weet iemand die een vechtscheiding kindermishandeling noemt niet wat kindermishandeling is.

Is het gezien de nieuwe taken van de gemeenten nu zaak dat zij aanstaande ouders een cursus als ‘Maak je relatie babyproof’ aanbieden? Volgens Jan Latten, hoofddemograaf van het CBS, die al heel lang onderzoek naar veranderingen in relaties doet en die in het Volkskrantartikel uitgebreid aan het woord komt, is het vechten tegen de bierkaai. De komst van het eerste kind is niet de belangrijkste oorzaak van echtscheiding, maar eerder bindmiddel. Dat geldt niet meer voor het tweede kind. Maar de belangrijkste oorzaak van scheiding is dat veel veertigers domweg op elkaar uitgekeken raken. En zo wordt één op de drie kinderen al voor het achttiende levensjaar met echtscheiding van de ouders geconfronteerd.

Preventie? Vergeet het dus maar. Als het om voorlichting gaat heeft de overheid vanzelfsprekend wel een taak. Natuurlijk is het belangrijk om te weten dat kinderen de kunst van het stabiele relaties aangaan afkijken van stabiele relaties. De kans op een breuk tussen partners die beiden uit stabiele gezinnen komen is 15%, als een van de partners kind van gescheiden ouders 33% en als beide partners kinderen van gescheiden ouders zijn 55%. Het is vervelend, maar misschien moet de overheid zelfs zover gaan om dwars tegen het nog altijd door de commercie gedragen beeld van de romantische liefde in duidelijk maken dat ´de ware ´ niet bestaat, maar dat het veel inspanning kost om een ander tot de ware te maken. De kans dat het wat uithaalt is klein. De SGP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer  Cees van der Staaij leidt al en tijdje een kruistocht tegen de verwording van de huwelijksmoraal. Internetsites als Second Love, die openlijk vreemdgaan aanmoedigen, vormen zijn doelwit. Ook hij propageert relatiecursussen van overheidswege. Met een dergelijk moralisme zou de overheid – los van de vraag of het iets uithaalt of niet – haar boekje ernstig te buiten gaan.

In zekere zin is er weinig nieuws onder de zon. In 1989 schreef ik in het Utrechtse Universiteitsblad  een artikel onder de titel ‘Scheiden moet mogen’. Het was een reactie op een voorstel van de Maastrichtse hoogleraar rechtspsychologie Hans Crombach, die vond dat het ouders met minderjarige kinderen wettelijk moeilijker moest worden gemaakt om uit elkaar te gaan.  Niet alleen politici overspelen hun hand, ook wetenschappers kunnen er dus wat van. Laten we er maar trots op zijn dat we er in 2012 in slaagden om RTL te laten afzien van het voornemen om een programmaserie onder de titel ‘Echt Scheiden’ te starten. Het nieuwe format van John de Mol werd breed aangekondigd als vorm van hulptelevisie, maar vertoonde alle trekken van een realityshow waarin kinderen met ouders in de problemen commercieel zouden worden geëxploiteerd.