Gisteren ging op het Pierson College in ’s Hertogenbosch het Safe2Bike-project van verzekeraar Interpolis van start. In dit geval gaat een bedrijfsbelang eens een keer wel heel mooi samen met het maatschappelijk belang. Wie wil er nu niet dat het schrikbarend aantal fietsongelukken in ons land wordt teruggedrongen? Het betreft jaarlijks 185 doden en 78.000 gewonden. Het aantal slachtoffers van bestuurders van auto’s daalt al jaren gestaag, dat van fietser is al ruim tien jaar op hetzelfde hoge niveau. Maar er is hoop. Een Interpolis-app op de smartphone activeert een doosje op het fietsstuur. Het doosje waarschuwt de fietser met een zoemend geluid en een rood lichtsignaal zodra hij of zij een gevaarlijk punt nadert. Op deze manier hoopt de verzekeraar het aantal fietsongelukken te verminderen en dat hoop ik natuurlijk ook. Of dat gaat lukken is nog maar de vraag.

Onbekend is welk deel van het aantal  fietsverkeersslachtoffers het gevolg is van smartphonegebruik. Uit onderzoek van Vodafone en de Fietsersbond is wel gebleken dat 6 op de 10 jongeren whatsappen op de fiets. Dat dat levensgevaarlijk is, is evident. Het gebruik van de nieuwe slimme fietsbel gaat het gebruik van de smartphone in ieder geval niet terugdringen. De  slimme fietsbel werkt ook als je op de fiets zit te whatsappen, telefoneert of even checkt of er een bui aankomt. Ik blijf het onbegrijpelijk vinden dat het gebruik van de smartphone op de fiets niet gewoon verboden wordt. Dat het verbod niet te handhaven zou zijn vind ik geen argument. Lang niet iedere hands on bellende automobilist wordt gepakt, maar dat is geen reden op dat verbod op te heffen.

Maar het hele idee – een app die je waarschuwt als je gevaarlijk kruispunten of rotondes nadert –  moet nodig tegen het licht worden gehouden. Moeten we er niet voor zorgen dat fietsers hoe dan ook alert zijn in het verkeer? Het kost een flinke inspanning om kinderen fietsen te leren en vooral om ervoor te zorgen dat ze op een verantwoorde manier aan het verkeer kunnen gaan deelnemen. Er zijn ouders die het te veel inspanning vinden en die roepen dat leren fietsen een taak van de school is. Er komt inderdaad heel veel voor kijken. Even wat aanwijzingen op een achternamiddag is echt niet genoeg. Maar bevordert een app die je waarschuwt voor gevaarlijke punten juist niet dat de aandacht op andere punten gevaarlijk verslapt?

Ik heb nog altijd geen routeplanner in de auto. Ik ben uit de tijd dat in het onderwijs de kaart van Nederland nog in je hoofd werd geplant. De strijd tegen de hersenverweking ga ik natuurlijk ooit verliezen. Ik geef ruiterlijk toe dat ik in dit geval een archaïsch standpunt inneem. Toch weet ík moeiteloos een alternatieve route te kiezen terwijl de meeste medeweggebruikers door hun tomtoms zeer beslist in de aanzwellende files worden gehouden. Daardoor wordt het op bepaalde plekken steeds rustiger op de weg. En ik zie hoe onthand de moderne automobilist is als zijn routeplanner uitvalt.

Geldt voor de slimme fietsbel van Interpolis niet iets dergelijks? Maakt die niet dom in plaats van slim? Je mag toch van scholieren verwachten dat ze de gevaarlijke punten op hun route naar school kennen. Je mag toch hopen dat de waarschuwingen uit het doosje op het stuur daar volstrekt overbodig zijn. En op een onbekende route is het hoe dan ook extra oppassen belazen. Ook daar is de zin van de app beperkt. In een paar jaar weten we of het Safe2Bike-project enige bijdrage aan de veiligheid op de fiets geleverd heeft. Of juist niet natuurlijk