Onlangs berichtte nrc.next over Job. Job is elf jaar en heeft een zware verstandelijke en lichamelijke beperking. Hij is voor een zeer groot deel van zijn dagelijkse leven afhankelijk van vijf begeleiders, allemaal betaald vanuit zijn pgb. Sinds de overheveling van de uitbetaling daarvan naar de Sociale Verzekeringsbank per 1 januari hebben zijn begeleiders echter nog geen cent gekregen. Er zijn inmiddels talloze van dergelijke alarmerende verhalen. In mijn vorige blog berichtte ik over de onhoudbare situatie van orthopedagoog Anneke Vinke. Hulpverleners worden niet uitbetaald, de SVB is onbereikbaar, e-mails blijven onbeantwoord, telefoons worden niet opgenomen en als ze worden opgenomen worden de betrokkenen afgescheept met antwoorden waar ze niks mee kunnen.

Het meest wrange is wel dat de verantwoordelijke bewindslieden en het parlement hierdoor allerminst zijn overvallen. Ze zijn juist uitdrukkelijk en van vele kanten gewaarschuwd voor een dergelijke chaos. Zo is tijdens een unieke hoorzitting in de Eerste Kamer over de Jeugdwet vanuit het veld door alle betrokkenen dringend gevraagd om uitstel, omdat de financiele en juridische kaders onduidelijk waren, instellingen dreigden om te vallen, specialistische zorg onvoldoende gegarandeerd leek en de uitvoering veel meer tijd en geld vergde en zelfs de basale administratieve voorzieningen voor een verantwoorde transitie ontbraken.

Toch zijn er mensen die vinden dat zij deze gang van zaken goed kunnen uitleggen. Zoals de journalist Martin Sommer van De Volkskrant. Dat gaat zo: een anonieme betrokkene heeft hem verteld dat ‘we hadden voorzien wat er nu aan de hand is’, ‘daar hadden we 2,5 jaar voor, dan moest het voor elkaar zijn. Als het langer zou duren, lukte het niet meer, want dan was het politiek op.’ Daar hadden we al een vermoeden van. Vroeger noemden we dat de gedachte van de maakbaarheid, maar dat was in een heel andere context. Het is precies deze hedendaagse opvatting van politiek als klus, als interimmanagment, volstrekt losgezongen van de inhoud, die hier wordt gedemonstreerd.

Jazeker, staatssecretaris Van Rijn is vorig jaar ook uitdrukkelijk gewaarschuwd voor een debacle bij de SVB. Maar als eerst verantwoordelijke voor deze klus heeft hij kritische vragen de afgelopen jaren steeds bezworen met de mantra dat ‘alles goed zou komen’. Als interimmanager ging hij zelden of nooit ergens inhoudelijk op in en het parlement liet hem begaan. Noch geen anderhalve maand geleden meldde hij dat de transitie ‘beheerst’ was verlopen, alles was onder controle.

Nu langzamerhand duidelijk wordt dat de situatie met de pgb’s volledig uit de hand loopt, zijn er gelukkig ook weer mensen bereid hem advies te geven hoe de controle terug te krijgen. Zo stelt een andere journalist, Hans Wansink, in dezelfde krant dat als het niet lukt het pgb-stelsel ’tijdig aan de praat te krijgen’ het hele systeem maar moet worden afgeschaft. Hier is echt de tijd genomen voor een goed doordacht advies. Of waarschijnlijker: hier is bedacht dat het ‘politiek op’ is met dat pgb.