Wie na een vechtpartij als eerste naar de politie stapt om aangifte van mishandeling te doen creëert daarmee een enorm voordeel. Diegene wordt namelijk vanaf dat moment beschouwd als slachtoffer, onverschillig de feitelijke toedracht. Bij minderjarigen zijn het doorgaans de ouders die zorgen dat hun kind aangifte doet, omdat een mooi nieuw jack is gescheurd, de scooter is beschadigd, fysiek letsel is toegebracht, of omdat zij zich beledigd voelen. Op zitting wordt soms pas na lang aandringen van de tegenpartij duidelijk dat helemaal niet helder is wie er begonnen is en of er wel sprake is van een slachtoffer en een dader. Vaak waren beide partijen te dronken of stoned om zich goed te herinneren wat er precies is gebeurd. Iedere strafrechtadvocaat weet dit, zeker als hij bekend is met jeugdstrafzaken, en ervaren (jeugd)officieren en politieagenten weten dit net zo goed. Ik heb meerdere malen meegemaakt dat tijdens een gesprek tussen ‘slachtoffer’ en ‘dader’ stap voor stap duidelijk werd dat de rolverdeling in feite omgekeerd lag en dat de ‘dader’ alleen in die rol terecht was gekomen, omdat hij niet meteen naar de politie was gestapt.

Zolang justitie voldoende tijd neemt voor zo’n kwestie en waarheidsvinding boven routineus afhandelen stelt, kan het mogelijk onterechte voordeel van als eerste arriveren bij het politiebureau tijdig worden gecorrigeerd. Dat wordt moeilijker als degene die aangifte doet vervolgens ook op het internet melding maakt van wat hem volgens eigen zeggen is overkomen. En het wordt meteen beladen als diegene er een interpretatie aan geeft die maatschappelijk gevoelig ligt, zoals ‘het waren asielzoekers’, of ‘een donkere man met een wapen’ of ‘een groep marokkaanse jongens’ en het dan ook nog in een adem voorstelt als ‘hate-crime richting homo’s’. Dat geldt te meer als de politie in haar berichtgeving alvast aangeeft dat er ‘sterke aanwijzingen zijn dat het slachtoffer vanwege zijn geaardheid is uitgescholden en mishandeld.’ Het krijgt vervolgens nog eens een extra lading als de plaatselijke pers erop springt en als het internetbericht ongewijzigd wordt overgenomen in landelijke media. En er ontstaat tenslotte een ware, zelfs internationale mediastorm als vervolgens een actie wordt ontketend waarbij een breed gealarmeerd publiek zich risicoloos kan aansluiten.

Tegen zo’n achtergrond is het uiterst vertrouwenwekkend dat een rechtercommissaris die twijfelt aan het naar buiten gebrachte verhaal enkele dagen later de minderjarigen, die zich al snel na het politiebericht hebben gemeld, vrij laat en daarmee dwars tegen de mediastorm ingaat. Het betreft een groepje jongens van 14 tot 16 jaar van gemengde komaf, die van meet af aan en consistent schijnen te hebben verklaard dat het ‘slachtoffer’ de eerste klap uitdeelde en dat de vechtpartij niets met de geaardheid van de andere partij te maken had. Het is te hopen dat de zittingsrechter net zo stevig in zijn schoenen staat als de rechtercommissaris.

Tegelijkertijd is het zorgelijk dat in de media over het algemeen nauwelijks gas wordt teruggenomen en dat de alternatieve, niet onaannemelijke lezing van het gebeurde slechts sporadisch wordt vermeld. Zo sprak niet alleen Powned maar ook de NOS van meet af aan zonder reserve over ‘een groep Marokkanen‘. De NOS besteedde uitgebreid aandacht aan de demonstratie tegen geweld tegen homo’s die op woensdagavond in Amsterdam werd georganiseerd, maar dezelfde omroep heeft na een week nog geen moment aandacht gevraagd voor de alternatieve versie van de minderjarigen. Misschien is het vooral een kwestie van gemakzucht. Want wie zich even wat verder in de beschikbare informatie over de toedracht van deze zaak verdiept wordt getroffen door enkele merkwaardigheden. De interessantste vind ik het gegeven dat het duo op de brug in de weer was met de consumptie van twee ‘kapsalons’ (friet met vlees en kaas), terwijl zij zelf steeds hebben verklaard dat ze hand in hand liepen (vandaar de oproep om hand in hand te demonstreren). Misschien dat Alexander Pechtold en Wouter Koolmees tot zo’n stukje acrobatiek in staat zijn, maar ik heb wat moeite om me voor te stellen hoe twee mannen tegelijkertijd elk een forse zak patat eten en elkaar vast houden.