Comparatieve studies leveren vaak verrassende inzichten op. Soms zien we dan beter hoe merkwaardig of onhandig wij met sommige dingen in Nederland omgaan. En soms dringt het door zo’n studie ineens tot ons door dat we sommige dingen eigenlijk heel goed doen. Wat betreft de plaats van het kind in onze samenleving beschikken we sinds 2007 over een overzicht van het welzijn van jongeren in de rijke landen. Onder auspiciën van Unicef, het kinderfonds van de Verenigde Naties, is acht jaar geleden voor het eerst een systematische vergelijking gemaakt tussen 21 rijke landen op een hele reeks items. Nederland stond met stip bovenaan. In 2013 is een nieuwe lijst gepubliceerd, ditmaal met gegevens uit 29 welvarende landen. En opnieuw stond Nederland bovenaan, zelfs nog steviger dan 6 jaar daarvoor.

Nederland staat zowel op het gebied van materieel welzijn als onderwijs en weinig riskant gedrag op de 1e plaats. Bovendien blijkt de jeugd in ons land opnieuw met afstand het meest tevreden. Maar misschien is de meest verassende uitkomst wel dat zeer welvarende landen als Canada en Groot-Brittannië over de hele linie middelmatig scoren en een rijk land als de VS zelfs extreem slecht op alle punten.

Neem het onderwijs. Nederland gaat hier fier aan kop, terwijl de Verenigde Staten onderaan bungelen. Zo is het typerend dat in ons land vrijwel alle kinderen vanaf 4 jaar naar school gaan, terwijl dat in de VS veel minder gebruikelijk is. Bij ons volgen bovendien veel meer jongeren tussen 15 en 19 jaar nog onderwijs. Wat betreft onderwijsprestaties – lezen, rekenen, algemene kennis bij 15-jarigen – is Nederland volgens de criteria van de OECD inmiddels opgeschoven naar de 3e plaats, terwijl de VS niet verder komen dan een 16e plaats.

Dat wil uiteraard niet zeggen dat er hier geen problemen zijn. Zo kennen Nederlandse kinderen over het algemeen volstrekt geen materiële zorgen. Toch leeft één op de 15 kinderen in ons land zo’n 10 a 20% onder de armoedegrens. Maar vergelijk dat eens met de situatie in de VS: daar leeft één op de vijf kinderen in armoede en de poverty gap is ruim tweemaal zo groot. Dit heeft uiteraard ingrijpende gevolgen voor de ontwikkelingskansen van kinderen.

Tegen deze achtergrond is het wellicht niet onbegrijpelijk dat de jeugd in de VS veel minder gelukkig blijkt dan in ons land en dat de VS zich zelfs op dit punt onderaan bevinden. Pedagogisch gezien zijn de bevindingen betreffende het welbevinden in de directe omgeving het meest pijnlijk. Terwijl Nederlandse kinderen verreweg het meest tevreden zijn wat betreft vertrouwelijke omgang met zowel hun moeder als hun vader blijkt dat bij de Amerikaanse jeugd veel minder het geval en scoren de VS ook op dit punt dramatisch slecht.

Misschien is vanuit ons perspectief wel het meest merkwaardig dat Amerikanen tegelijkertijd in meerderheid vinden dat ze er alles aan doen om het leven van hun kinderen in positieve banen te leiden. Kijk naar de populariteit van de ’tijgermoeder’, kijk naar de hoge eisen die ze aan de opvoeding stellen, kijk naar hun jeugdbescherming! South Carolina deelt celstraf uit aan ouders die hun kind alleen in de speeltuin laten spelen. In Maryland mag een kind pas vanaf z’n achtste alleen thuis zijn, in Illinois pas vanaf veertien jaar. Bij overtreding grijpt de kinderbescherming in. Lees het verhaal van Danielle en Alexander Meitiv in NRC Handelsblad van 1 april jl en volg hun ervaringen op facebook: https://www.facebook.com/author.danielle.meitiv?fref=ts