Wat kunnen mensen elkaar nadat ze gescheiden zijn toch nog een hoop ellende bezorgen. Dat wil zeggen, wat kan voortgezet gezamenlijk gezag over de kinderen ex-partners toch in de gelegenheid stellen om elkaar eindeloos dwars te zitten, over het hoofd van de kinderen. Een recent voorbeeld.
Man en vrouw zijn vier jaar geleden gescheiden en hebben gezamenlijk ouderlijk gezag over hun drie kinderen. De kinderen wonen bij hun moeder. De oudste is vijftien en zij wil heel graag een keer naar Londen. Moeder vindt dat een leuk plan en stelt voor dat ze vier dagen met de herfstvakantie naar Londen gaan. Ze legt dit plan al in juni voor aan haar ex, maar die stuurt de toestemmingsformulieren ongetekend retour en reageert nergens op. Uiteindelijk stapt de moeder dan maar naar de rechter om via die weg vervangende toestemming te krijgen. Een paar dagen voor de zitting stuurt de vader een briefje naar de rechtbank waarin hij als reden voor zijn weigering de terreurdreiging in Londen noemt.
De rechtbank meent echter dat er onvoldoende zwaarwegende argumenten zijn om de toestemming voor de vakantie naar Londen te weigeren. Hoewel de rechtbank erkent dat er sprake is van een risico in verband met mogelijke terroristische aanslagen, wijst zij erop dat de Nederlandse overheid geen negatief reisadvies heeft afgegeven. Bovendien heeft de moeder er goed over nagedacht en voor zover mogelijk het risico verkleind, bijvoorbeeld door een hotel buiten het centrum te boeken. Zij beseft volgens de rechtbank dat het van belang is om op je hoede te zijn en bijvoorbeeld te proberen grote mensenmassa’s te mijden. Verder stelt de rechtbank dat mag worden aangenomen dat de veiligheidsmaatregelen in Londen zijn aangescherpt. Hoewel de rechter de angst voor aanslagen op zich begrijpelijk noemt, acht hij dit onvoldoende reden om de toestemming te weigeren.
Als we even voorbij zien aan de botte weigering om de toestemmingsformulieren te tekenen, dan zou misschien nog verondersteld kunnen worden dat de vader werkelijk door angst wordt verteerd en zich daarom genoodzaakt ziet om dwars te liggen bij dit specifieke plan. ‘Londen’ blijkt echter allerminst een uitzondering. Het jaar daarvoor blokkeerde de vader al een andere vakantie van de moeder met de kinderen. En hij weigerde toestemming voor de aanvraag van een ID-kaart en voor een inschrijving voor een school. Voor al dergelijke zaken moet de moeder inmiddels steeds een beroep doen op de rechter. De raadsonderzoeker en de rechtbank constateren dat hier sprake is van een patroon, dat formeel wordt aangeduid als ‘het nodeloos in rechte betrekken van de wederpartij’. De rechtbank verleent de moeder dan ook niet alleen de verzochte vervangende toestemming, maar veroordeelt de vader wegens zijn weigerachtige houding ook tot het betalen van de proceskosten, die in dit geval 221 euro bedragen.
Hopelijk heeft dit enig positief effect. De kans is echter aanzienlijk dat dit eerder een omgekeerd effect heeft en dat het de vader extra motiveert in zijn oorlogshouding naar de moeder. De rechtbanken, die regelmatig worden lastig gevallen met dergelijke nodeloze zaken, hebben onlangs kenbaar gemaakt dat ze dit soort vechtscheidingsperikelen in het belang van de kinderen gerichter aan willen pakken. Gegeven deze intentie zou een verdergaande stap kunnen worden overwogen. Misschien moet hierbij worden gedacht aan een uitdrukkelijke waarschuwing aan de vader. De rechtbank zou de vader duidelijk kunnen maken dat als hij dit patroon voortzet hij daarmee de kans vergroot dat, mocht zijn ex naar aanleiding van dit patroon verzoeken om toekenning van eenhoofdig gezag, de rechtbank dit verzoek in het belang van de kinderen aan de moeder toewijst.
