In maart brak ik in deze blog een lans voor het voortzetten van interlandelijke adoptie. Mijn mening is ongewijzigd, maar de politiek neigt tot een andere koers: de Tweede Kamer nam op 16 april een motie aan waarin zij de minister van Rechtsbescherming verzoekt adoptie zorgvuldig af te bouwen. Ik vind dat een buitengewoon slecht en naïef plan dat rechten van kinderen met voeten treedt.
De wetenschappelijke evidentie voor werkzaamheid van zorgvuldig tot stand gekomen adopties is enorm[i]. Daar staat tegenover dat het geadopteerd zijn, verplaatst zijn voor extra levensopgaven zorgt voor alle geadopteerden voor geboorte-ouders voor adoptieouders. Er wordt – over het algemeen genomen en in vergelijking met niet geadopteerden – vaker een beroep gedaan op (GGZ) hulpverlening [ii]. Adoptie is nooit zonder risico’s, zeker niet omdat er vaak voor de adoptie intensieve levenservaringen zijn die hun (neurobiologische) sporen nalaten. Wetenschappers en clinici zijn het er over eens dat het niet de adoptie is die het risico vormt, maar hetgeen er voor die adoptie gebeurde. [iii]
Gedegen hulpverlening die is toegerust op afstand-en adoptiegerelateerde zaken die geadopteerden en hun familieleden gedurende het hele leven tegen kunnen komen is nodig en werkt, kan helpen om wat mis liep en nog effect heeft in het hier en nu, om te buigen.[iv]
Zorgt een adoptiestop nou echt voor een verbetering van het systeem? Het is een utopie dat alle kinderen bij geboorteouders op kunnen groeien. Niet iedereen die een kind krijgt wil er voor zorgen, zelfs in Nederland kiest ruim 30% van ongewenst zwangere vrouwen – na aangeboden hulp en steun – toch voor afstand ter adoptie. In een land als de VS kiezen moeders bewust voor adoptie naar Nederland. Veel uit Amerika geadopteerden hebben een volledig open contact met hun familie in Amerika. Het levensverhaal is bekend, men gaat bij elkaar op bezoek, appt en beeldbelt. Niet elke afstand vindt onder druk plaats, niet iedere vrouw wil haar kind behouden, niet elk geadopteerd kind is geroofd. Sterker nog sommigen willen hun kind liever in Nederland groot zien worden dan in het land waar men woont. Daarnaast zijn er kinderen die geen ouders of familie hebben, de echte wezen, die zonder adoptie opgroeien in een tehuis en dat laatste is altijd te vermijden. Simpelweg omdat tehuisopvoeding slecht is voor kinderen, letterlijk groei belemmert.[v] Bovendien: er is geen enkel cijfermatig zicht op de zogenaamde aanzuigende werking van adoptie op kindertehuizen die door de voorstanders van de adoptiestop wordt genoemd.[vi]
Hoe dan voorwaarts? Bouw een nieuw systeem!
Stop met de upgrade van het huidige systeem. Ga echt terug naar de tekentafel samen met kritische en met tevreden geadopteerden, wetenschappers, juristen, clinici, gebruik daarbij de ervaring van de afgelopen zeven decennia en denk ‘out of the box’. Wat is nodig? Hoe bereiken we dat? Welke rol heeft de overheid hierin wel/niet? Waar zitten raakvlakken met pleegzorg of met donor-ouderschap? Verbind visies, versterk goede praktijken, in plaats van stoppen en niets meer doen.
Het begint allemaal bij een degelijk visie op adoptie. Adoptie is kinderbescherming stelde de staat. Kinderbescherming schaf je niet af als het te moeilijk wordt of als er zaken fout blijken te gaan. Kinderbescherming is een overheidsdienst en dient door overheid gefinancierd te worden. Haal het geld – en dus de mogelijk corrupte prikkel – eruit. Zorg voor transparantie, degelijke dossiervorming, toegankelijkheid van alle informatie voor geadopteerden en goede professionele begeleiding na de adoptie, een leven lang. Erken de moeite die het kan kosten om afgestaan en geadopteerd te zijn, om adoptieouder te zijn of je kind niet zelf op te voeden. Let bij geadopteerden vooral op de mogelijke impact van de pre-adoptie ervaringen, naast de ervaringen met (micro) agressies en discriminatie (om maar een paar voorbeelden te noemen. Zorg voor maatwerk, zodat eenieder op een eigen wijze wat hem of haar is overkomen een voor hem of haar passende plek kan geven in het leven. Verbind op meta niveau de doorleefde ervaringen van geadopteerden, wetenschappelijke studies, juridische en klinische inzichten om te komen tot degelijke transparante regels en duurzaam beleid. Ik ben er van overtuigd dat dit kan. Waar een wil is, is een weg. En.. als we dit goed doen met tegelijkertijd een degelijke investering in hulp en steun in de geboortelanden, adoptie verder zal teruglopen (prima!) maar mogelijk blijft voor die kinderen die dit nodig hebben. Degelijk maatwerk – een ethische en morele plicht, toch?
Mocht u ook vinden dat adoptie afschaffen te kort door de bocht is? Dan kunt u aansluiten bij deze petitie opgesteld door volwassen geadopteerden / de Stichting Interlandelijk Geadopteerden : te vinden via deze link: https://petities.nl/petitions/behoud-de-interlandelijke-adoptie-als-kinderbeschermingsmaatregel?locale=nl
Noten
[i] Van IJzendoorn M.H. & Juffer f. (2006). The Emanuel Miller Memorial Lecture 2006: Adoption as intervention. Meta-analytic evidence for massive catch-up and plasticity in physical, socio-emotional, and cognitive development. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47, pp 1228-1245; Palacios, J, Adroher, S, Brodzinsky, D M, Grotevant, H.D, Johnson, D. E, Juffer, F., Martinez-Mora, L., Muhamedrahimov, R.J. , Tarren-Sweeney, M, Selwyn, J. & Simmonds, J. (2019). Adoption in the Service of Child Protection: An International Interdisciplinary Perspective. Psychology, Public Policy, and Law, 25(2), 57-72. Brodzinsky, D., Gunnar, M., & Palacios, J. (2022). Adoption and trauma: Risks, recovery, and the lived experience of adoption. Child Abuse & Neglect, 130, 105309–105309. https://www.thelancet.com/journals/eclinm/article/PIIS2589-5370(20)30387-4/fulltext
[ii] https://www.thelancet.com/commissions/deinstitutionalisation ; Hjern, A., Palacios, J., & Vinnerljung, B. (2018). Can adoption at an early age protect children at risk from depression in adulthood? A Swedish national cohort study. BMJ Paediatrics Open, 2(1), e000353–e000353. https://doi.org/10.1136/bmjpo-2018-000353; Askeland K.G., Hysing, M., La Greca, A.M, Aarø, L.E., Tell, G. & Sivertsen. B.(2017). Mental Health in Internationally Adopted Adolescents: A Meta-Analysis. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 56(3), 203-213
[iii] Brodzinsky, D., Gunnar, M., & Palacios, J. (2022). Adoption and trauma: Risks, recovery, and the lived experience of adoption. Child Abuse & Neglect, 130, 105309–105309. https://www.thelancet.com/journals/eclinm/article/PIIS2589-5370(20)30387-4/fulltext; Gindis, B.. (2019) Child Development Mediated by Trauma.London: Taylor and Francis
[iv] Vinke AJG.(2022) Advocating the need for neuro-informed working with intercountry adoptees. Child Abuse Negl. 2022 Aug;130(Pt 2):105599; Vinke, J.G (2011). Adoptie-alerte hulpverlening: achtergrond en theorie. Tijdschrift voor GZ-psychologie, 2011, 6 – September 2011, 22-25 Vinke, J.G. (2012). Adoptie-alerte hulpverlening: praktijk en casuïstiek. Tijdschrift voor GZ-psychologie, 2012, 1 – Januari 2012, 10-12
[v] https://www.thelancet.com/commissions/deinstitutionalisation
[vi] Van IJzendoorn, M.H. & Bakermans-Kranenburg, M. (2022). Intercountry adoption is a child protection measure. Some comments on ‘investigating historical abuses’ by Balk, Freriks and De Graaf (20220 Journal of Applied History, 1-10, may 2022.
